پرسش :

من تمایل ندارم فرزندم با مانتو شلوار بیرون برود. او 13 سالش است و وقتی به او می گویم چادر سرت کن ناراحت می شود به چه طریق می توانم او را راهنمایی و ارشاد کنم و اونم می دونم که او تحت تأثیر همکلاسی هاش قرار گرفته است.


پاسخ :
فرزندتان به دوره نوجوانی وارد شده است. در این دوره والدین باید روش برخورد و تعاملشان را با فرزند خود تغیر دهند و بر اساس فرمایش رسول اکرم (صلّی الله علیه و آله) که می فرمایند: «هفت سال سوم زندگی یعنی از 14 تا 21 مرحله وزارت و مشورت کردن با اوست»، نوع گفتگو و برخورد خود را شکل دهند.
 
پیامبر اکرم (صلّی الله علیه و آله) در روایتی می فرمایند: « الولد سید سبع سنین، عبد سبع سنین و وزیر سبع سنین؛ یعنی فرزند در 7 سال اول سید و آقاست و امر او (تا آنجا که به ضرر او یا دیگران نیست) اطاعت می شود، در 7 سال دوم (از 7 سالگی تا 14 سالگی) روحیه اطاعت و پذیرش در او شکل می گیرد، اما در هفت سال سوم یعنی 14 تا 21 سالگی شأنیت وزارت و مشاوره و گفتگو در سطح معاون والدین پیدا می کند.»
 
بر این اساس چه زیباست از امر و نهی کردن نوجوان اجتناب کرد و به جای آن از باب گفتگو و احترام به سخنان او و پس از شنیدن اندیشه ها و سخنان او، رهنمودهایی را به او ارائه کرد.

طبیعی است ویژگی دیگر نوجوانان آن است که سخنان و اندیشه های والدین را از باب پند و اندرز و نصیحت نمی تواند بشنود. پس والدین نباید در قالب نصیحت او را از عملی برحذر دارد. بلکه در قالب مشورت و ارائه نقطه نظر خود با او به گفتگو بنشینید.
 
ویژگی سوم نوجوان آن است که او در این مرحله می تواند مفاهیم نظری و انتزاعی را بفهمد و برای هر سخن و ادعایی به دنبال دلیل و منطق آن است.از باب سخن بزرگ ترها و لزوم احترام به آنها نمی تواند سخنی و ایده ای را بپذیرد بلکه باید مستدل، منطقی و قانع کننده باشد و بتواند در چارچوب منطقی و استدلالهای عقلی خود آن را بفهمد و بپذیرد پس با رشد شناختی نوجوان، او به دنبال، استدلال، منطق و دلیل قانع کننده است و هرگز نمی تواند سخن دیگری هر چند پدر او یا رهبران مذهبی باشد به صورت تحمیل شده از طرف آنها بپذیرد.
 
ویژگی چهارم نوجوان، اعتماد به نفس بالاست و می خواهد مستقلا با تکیه بر اندیشه ها و فکرهای خود مطالب را بپذیرد. اگر تا کنون به یک نوع اطاعت و پذیرش دوران کودکی عادت داشت. اکنون در این سن از نظر روانی می خواهد مستقلا و با تکیه بر فکر خود مطالب را حلاجی کند و بپذیرد و از تحمیل سخن و ایده دیگران گریزان است. (هر چند سخن والدین یا ... باشد که قبلا هم به آنها اعتماد داشت).

ویژگی پنجم نوجوانی تعلق به گروه هم سن و سالان است، الگوگیری از همسالان در نوجوانی به اوج می رسد، زیرا همسالان به او بها می دهند و او را می پذیرند و بدین وسیله احساس فردیت و هویت می کند و لذا می خواهد رفتار خود را بر اساس رفتار و اندیشه های همسالان خود شکل دهد. بر اساس آنچه بیان شد، توصیه می شود:
 
1. هرگز سعی نکنید سخن خود را بر او تحمیل کنید.

2. در کارهایی منزل و مدرسه و بیرون با او مشورت کنید تا احساس ارزش و اهمیت کند.

3. با استدلال و منطق موضوع حجاب و کیفیت آن را و انواع حجاب و ارزش هر یک را با یکدیگر به بحث و تبادل نظر گذاشته و مزایا و معایب هر یک را با یکدیگر گفتگو کنید.

4. صریحا با رفتارهای او و از جمله چگونگی پوشش او مخالفت نکنید.

5. او را سرزنش نکنید.

6. الگوهایی جدید به او معرفی کنید یعنی دوستان صمیمی و ارزش مدار و چادری را به تدریج در گردونه دوستان او قرار دهید.( تدبیر در این زمینه بسیار مهم است و دقیق)

منبع: پرسمان حجاب، حسین مهدی ‌زاده، ناشر: مرکز مدیریت حوزه علمیه قم، ۱۳۸۱.